‘Wil je mij de Islam leren kennen zoals jij die beleeft, Inas?’
Op mijn vraag volgt direct een ja. Ik ben blij, want eigenlijk weet ik er bitter weinig vanaf.
Inas is 20 en studeert voor bio-ingenieur in Antwerpen. We ontmoeten elkaar – geheel volgens de coronarichtlijnen – online voor een gesprek. En ik vraag het haar maar meteen op de vrouw af.
Hoe kijk jij als gelovige naar wat er nu gebeurt in de wereld?
‘Ik geloof dat God een hand heeft in alles’, vertelt Inas. ‘Dus ook in deze pandemie. Maar hoe je het als gelovige ervaart, beslis je zelf’.
‘We zitten nu al enkele weken thuis en hebben noodgedwongen een stap achteruit moeten zetten. Dat geeft ons de tijd om te reflecteren. Is dit een straf van God? Probeert hij ons zo duidelijk te maken dat we wel eens mogen nadenken over de manier waarop we bezig zijn? Of geeft Hij ons de kans om nog meer te appreciëren wat we hebben? Zelf denk ik eerder het laatste.’
‘Wij hebben nog volop online les en werken verder aan onze bachelorproef, maar ik mis het ‘echte’ leven met mijn vrienden. Ik besef nu hoe vanzelfsprekend ik het allemaal vond. Samen les volgen, eten of ergens afspreken. En dan dringt het nog meer door: echt contact is iets moois, iets om dankbaar voor te zijn. Maar we staan er zelden of nooit bewust bij stil.’
‘Het doet me denken aan de Ramadan. Als de quarantaineperiode voorbij is, dan gaat samen met mijn vrienden eten even zoet smaken als de eerste slok water om 22u’, lacht ze.
In essentie gaat het om dankbaarheid voor alles wat we zo vanzelfsprekend vinden. Eten, drinken maar ook ons geloof, het gezin en de familie.
De coronacrisis doet je denken aan de Ramadan? Hoezo dan?
‘Ken je het kinderboek ‘Ik wil de maan’? Het gaat over een mol die de maan wil vastpakken, maar onderweg dieren tegenkomt die hem vertellen dat zoiets niet mogelijk is. Uiteindelijk komt hij aan bij een plas en ziet hij de reflectie van de maan in het water. Gelukt, denkt hij. Maar er schuiven wolken voor de maan en hij ziet niets meer. De Ramadan draait hier ook om: houden van en liefhebben gaan om loslaten. Om te kunnen houden van, moet je soms afstand nemen.’
‘Tijdens de Ramadan komen we in contact met de goddelijke werkelijkheid zonder dat we die kunnen vastpakken. Vasten helpt ons hierbij. Als je een hele dag niet eet en ’s avonds je eerste slok water drinkt, dan smaakt het zo zoet. In essentie gaat het om dankbaarheid voor alles wat we zo vanzelfsprekend vinden. Eten, drinken maar ook ons geloof, het gezin en de familie. We gaan er tijdens die weken nog bewuster mee om. Alles voelt warmer aan.’
‘De Ramadan is trouwens een jihad, een begrip dat jammer genoeg de bijklank ‘bloedige oorlog of strijd’ meekrijgt. Maar de pure betekenis van jihad is ‘een inspanning leveren’. Als studenten vroeger lange afstanden moesten afleggen om naar school te gaan, was dat een jihad. Het is jammer dat de mooie interpretatie ervan vaak verloren gaat.’
De Ramadan begint na de Paasvakantie en is een familiegebeuren. Hoe gaat het dit jaar verlopen?
‘Oh, we gaan doen wat we altijd al deden’, lacht Inas, ‘alleen met een afstand ertussen.’
‘De Islam is een spiritueel pad, waarbij het woord van Allah ons leidt. We bestuderen de verzen in de Koran, vragen ons af wat ze betekenen, hoe we ze kunnen interpreteren. Een dokter stelt een diagnose op basis van zijn kennis en ervaring. Zo is het ook met ons geloof. Je moet weten waarover je het hebt en dat weet je alleen maar als je kennis vergaart door zaken in vraag te stellen. In het boek ‘Life of Pi’ wordt dit mooi beschreven.’
Faith is a house with many rooms.
But not a room for doubt?
Oh, plenty. On every floor. Doubt is useful, it keeps faith a living thing. After all, you cannot know the strength of your faith until it is tested.
Twijfel je dan soms aan hetgeen er in de Koran staat?
‘Nee, ik geloof in elke vers die in de Koran staat. Dat betekent niet dat ik alles meteen begrijp. De context is hierbij erg belangrijk. Een vers staat in een bepaald hoofdstuk. Het vormt een totaalplaatje. Je kan een vers niet zomaar uit een hoofdstuk knippen en in een ander hoofdstuk plakken. Bovendien is het Arabisch moeilijk om te vertalen. Er zitten veel nuances in en sommige termen hebben verschillende betekenissen. Dus het is fijn als iemand de tekst in het Arabisch kan lezen want de vertalingen die er zijn, zijn niet altijd accuraat.’
‘Een religie omvat bovendien veel lagen en schakeringen. Zaken die je niet op één twee drie kan uitleggen. De Koran is geen encyclopedie, maar biedt een levensfilosofie. Het spoort mannen en vrouwen aan om kennis op te doen. Het boek biedt aanwijzingen en richtlijnen, maar het is aan ons om te onderzoeken wat er precies mee wordt bedoeld en om het aan anderen over te brengen. Dat er verschillende interpretaties opduiken, vind ik niet eigenaardig.’
‘Ik had bijvoorbeeld moeite om het principe van het lot te begrijpen. Als alles al vastligt, wat is dan nog het nut van ons leven? Het paste echt niet in mijn hoofd. Nu weet ik dat ik zelf kies of ik me gedraag als een goed of slecht mens. God weet welke stappen ik zal zetten, maar ik ben diegene die kiest welke richting ik uitga. Wie een goed mens is in dit leven, wordt hiervoor beloond in het hiernamaals.’
Mijn geloof maakt mijn leven gemakkelijker.
‘In essentie gaat de Islam over goede manieren en respect. Glimlachen naar iemand die je tegenkomt, goed zijn voor je ouders en jezelf, netjes zijn, een open relatie tussen een moeder en haar dochter(s), voor elkaar zorgen. Zo’n zaken worden door de Koran aangemoedigd. Het wordt niet altijd op de juiste manier vertegenwoordigd door moslims, maar de grote meerderheid kijkt er wel zo naar: het zijn richtlijnen om een goed mens te zijn.’
Wat betekent de Islam voor jou?
‘Mijn geloof maakt mijn leven gemakkelijker. Op de eerste plaats is er mijn relatie met God. Hij steunt me en zorgt voor mij. Die wetenschap geeft me rust. Er is geen leegte want Hij is er altijd. Ik zeg nu ‘hij’ omdat het zo wordt gebruikt in de vertalingen van de Koran, maar in het Arabisch is het niet duidelijk of God een man of een vrouw is. God zou dus ook een zij kunnen zijn’, lacht ze.
‘Als moslim probeer ik om vijf keer per dag te bidden. Het zijn korte momenten van rust, kleine zen-afspraakjes met God, mijn dagelijkse vitaminen. Zoals iemand anders mediteert, aan yoga doet of een wandelingetje maakt, zo keer ik elke keer in mezelf en praat ik met God. Na een gebed is mijn hoofd helder en ben ik veel productiever. Kortom, mijn dag verloopt vlotter als ik vijf keer kan bidden. Door de continuïteit blijf je de hele dag in verbinding met jezelf en God. Nu we thuis zitten, merk ik trouwens een groot verschil. Want ik kan niet alleen bidden op de juiste tijdstippen, maar doe het ook vaak samen met mijn mama. En dat versterkt alleen maar het bewustzijn.’
Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig voor God. Hoe zouden moslims dan een verschil tussen beiden kunnen maken?
Je zei dat God een zij kan zijn… Over de positie van de vrouw in de islam zijn er veel verhalen die iets anders suggereren.
‘De rechten van de vrouw bestonden in de Islam al eeuwen voordat de vrouw in het westen ze had’, glimlacht Inas. ‘De Koran, die dateert uit de 6e eeuw na Christus, beschrijft het recht op onderwijs, het hebben van privébezit, het recht om te werken en om geld te verdienen, een gelijke beloning voor gelijke daden, het recht om een mening te uiten en om te worden gehoord, het recht op een echtscheiding en de voogdij over de kinderen na een echtscheiding, het recht om een huwelijk te weigeren, en nog zoveel meer.’
‘De eerste vrouw van de Profeet was ouder dan hem, en een zakenvrouw. Zij deed hem een aanzoek en bleef na haar huwelijk gewoon de onafhankelijke vrouw die ze was voor ze hem huwde. En ook de tweede vrouw van Mohammed, die jonger was, stond bekend om haar intelligentie en invloed op hem. De Profeet hielp zijn vrouwen trouwens in het huishouden’, lacht Inas.
‘Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig voor God. Hoe zouden moslims dan een verschil tussen beiden kunnen maken? De Koran stelt dat God een persoon boven een ander verkiest op basis van goede daden en het oordeel hierover komt alleen Hem toe. Alle andere criteria zoals geslacht, ras, land van herkomst, … tellen niet.’
‘Soms heb ik het gevoel dat ik me dubbel moet bewijzen, net omdat er zoveel verhalen de ronde doen. Zijn die allemaal uit de lucht gegrepen? Natuurlijk niet. Het is niet altijd zoals het hoort te zijn, maar dat is echt niet te wijten aan de Koran of de Islam. Dat vrouwen in Saoedi-Arabië niet met de auto mogen rijden, is een cultureel bepaald gegeven. En zoiets is niet hetzelfde als het geloof.’
Er zijn veel meningsverschillen over het dragen van een hoofddoek. Hoe denk jij hierover?
‘Een hoofddoek is een vorm van vrijheid. Er schuilt een betekenis in die je als vrouw zelf invult en elke vrouw heeft dan ook haar eigen hoofddoekenverhaal. Soms worden vrouwen verplicht om een hoofddoek te dragen. Dat is jammer en niet de bedoeling, want dan ken je de waarde van je hoofddoek niet. Maar veel vaker beslist een vrouw zelf om een hoofddoek te dragen.’
‘Mijn nicht bijvoorbeeld draagt een hoofddoek sinds haar broer op zeventienjarige leeftijd overleed. Sindsdien ziet haar wereld – en de onze trouwens ook – er anders uit. Maar in plaats van God hiervan de schuld te geven, ziet ze het als een test. Er is haar iemand ontnomen die haar dierbaar is. Hoe gaat ze ermee om? De hoofddoek biedt haar een mogelijkheid om dichter bij God te zijn en om de juiste keuze te maken.’
‘Ik draag er nu geen, maar ik twijfel er niet aan dat ik het ooit wel zal doen. Al weet ik dat ik dan op meer onbegrip kan rekenen.’
Ik hoorde mooie dingen vandaag Inas, waarvoor dank. Is er iets dat je zelf nog wil vertellen?
‘Ik zou nog dagen kunnen vertellen’, lacht ze. ‘Er zitten zoveel aspecten aan de Islam die de moeite waard zijn om mee te geven. Het maakt me oprecht gelukkig als mijn omgeving vragen stelt over mijn godsdienst, want dat geeft me de kans om een kant te belichten die de meesten niet kennen of om enkele nuances te leggen.’
‘Voor mij vloeien de Islam en het leven samen. In het bejaardentehuis waar mijn mama werkt, krijgen sommige inwoners elke dag bezoek van hun kinderen. Dat is religie voor mij. Vers sinaasappelsap persen voor mijn ouders, is religie. Ik ben blij met het geloof dat ik van thuis uit meekreeg.’
copyright foto: Inas
Commentaires